Η διαθήκη μου

Μιχάλης Κατσαρός (1919-1998)

Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χτίζει ένα μικρό σπιτάκι
και λέει: καλά είμαι εδώ.

Αντισταθείτε σ’ αυτόν που γύρισε πάλι στο σπίτι
και λέει: Δόξα σοι ο Θεός.

Αντισταθείτε
στον περσικό τάπητα των πολυκατοικιών
στον κοντό άνθρωπο του γραφείου
στην εταιρεία εισαγωγαί – εξαγωγαί
στην κρατική εκπαίδευση
στο φόρο
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ. 

Αντισταθείτε
σ’ αυτόν που χαιρετάει απ’ την εξέδρα ώρες
ατελείωτες τις παρελάσεις
σ’ αυτή την άγονη κυρία που μοιράζει
έντυπα αγίων λίβανον και σμύρναν
σε μένα ακόμα που σας ιστορώ.

Αντισταθείτε πάλι σ’ όλους αυτούς που λέγονται μεγάλοι
στον πρόεδρο του Εφετείου αντισταθείτε
στις μουσικές τα τούμπανα και τις παράτες
σ’ όλα τ’ ανώτερα συνέδρια που φλυαρούνε
πίνουν καφέδες σύνεδροι συμβουλατόροι
σ’ όλους που γράφουν λόγους για την εποχή
δίπλα στη χειμωνιάτικη θερμάστρα
στις κολακείες τις ευχές στις τόσες υποκλίσεις
από γραφιάδες και δειλούς για το σοφό αρχηγό τους.

Αντισταθείτε στις υπηρεσίες των αλλοδαπών
και διαβατηρίων
στις φοβερές σημαίες των κρατών και τη διπλωματία
στα εργοστάσια πολεμικών υλών
σ’ αυτούς που λένε λυρισμό τα ωραία λόγια
στα θούρια
στα γλυκερά τραγούδια με τους θρήνους
στους θεατές
στον άνεμο
σ’ όλους τους αδιάφορους και τους σοφούς
στους άλλους που κάνουνε το φίλο σας
ως και σε μένα, σε μένα ακόμα που σας ιστορώ
αντισταθείτε.

Τότε μπορεί βέβαιοι να περάσουμε προς την
Ελευθερία. 

Υστερόγραφο

Η διαθήκη μου πριν διαβαστεί
– καθώς διαβάστηκε –
ήταν ένα ζεστό άλογο ακέραιο.
Πριν διαβαστεί
όχι οι κληρονόμοι που περίμεναν
αλλά σφετεριστές καταπατήσαν τα χωράφια.

Η διαθήκη μου για σένα και για σε
χρόνια καταχωνιάστηκε στα χρονοντούλαπα
από γραφιάδες πονηρούς συμβολαιογράφους.
Αλλάξανε φράσεις σημαντικές
ώρες σκυμμένοι πάνω της με τρόμο
εξαφανίσανε τα μέρη με τους ποταμούς
τη νέα βουή στα δάση
τον άνεμο τον σκότωσαν –
τώρα καταλαβαίνω πια τι έχασα
ποιος είναι αυτός που πνίγει.

Και συ λοιπόν
στέκεσαι έτσι βουβός με τόσες παραιτήσεις
από φωνή
από τροφή
από άλογο
από σπίτι
στέκεις απαίσια βουβός σαν πεθαμένος:

Ελευθερία ανάπηρη πάλι σου τάζουν. 

Από το Ποιείν 

ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

 Roald Dahl (1916-1990)

 ΤΗΛΕΟΡΑΣΗ

Το πιο σημαντικό πράγμα που έχουμε μάθει

Όσο αναφορά τα παιδιά,

Είναι ποτέ, ΠΟΤΕ, ΠΟΤΕ να μην τα αφήνετε

Κοντά στη συσκευή της τηλεόρασης --

Ή ακόμα καλύτερα, απλά μην εγκαταστείσετε

Καθόλου το ηλίθιο αυτό πράγμα.

Σχεδόν σε όλα τα σπίτια που έχουμε βρεθεί

Τα έχουμε δει να χάσκουν με το στόμα ανοιχτό μπροστά στην οθόνη.

 Να κρέμονται και να σουλατσάρουν γύρω της

Και να ατενίζουν μέχρι να τους βγουν τα μάτια.

(Την περασμένη εβδομάδα στο σπίτι κάποιου είδαμε

Μια δωδεκάδα μάτια στο πάτωμα.)

Κάθονται και ατενίζουν, ατενίζουν και καθονται

Μέχρι να υπνωτιστούν από αυτήν,

Μέχρι να είναι απολύτως μεθυσμένα

Με όλα αυτά τα φρικαλέα σκουπίδια που σοκάρουν.

Ω ναι, το ξέρουμε ότι τα κρατά ήρεμα

Και δεν σκαρφαλώνουν στου παραθύρου το περβάζι,

Δεν παλεύουν ή χτυπάνε,

Σε αφήνουν ελεύθερο να μαγειρέψεις το φαγητό

Και να πλύνεις τα πιάτα στο νεροχύτη --

Αλλά σταμάτησες ποτέ να σκεφτείς,

Να αναρωτηθείς τι ακριβώς

Κάνει αυτό στο αγαπημένο σου βλαστάρι;

ΣΑΠΊΖΕΙ ΤΗΝ ΛΟΓΙΚΉ ΣΤΟ ΜΥΑΛΌ!

ΣΚΟΤΏΝΕΙ ΤΗ ΦΑΝΤΑΣΊΑ!

ΠΝΊΓΕΙ ΚΑΙ ΓΕΜΊΖΕΙ ΤΟ ΚΕΦΆΛΙ!

ΑΠΟΒΛΑΚΏΝΕΙ ΚΑΙ ΤΥΦΛΏΝΕΙ ΤΟ ΠΑΙΔΊ

ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΠΙΑ ΝΑ ΚΑΤΑΝΟΉΣΕΙ

ΜΙΑ ΦΑΝΤΑΣΊΑ, ΜΙΑ ΝΕΡΑΪΔΟΧΏΡΑ!

Ο ΕΓΚΈΦΑΛΟΣ ΤΟΥ ΓΊΝΕΤΑΙ ΣΑΝ ΜΑΛΑΚΌ ΤΥΡΊ!

ΟΙ ΔΥΝΆΜΕΙΣ ΤΗΣ ΣΚΈΨΗΣ ΤΟΥ ΣΚΟΥΡΙΆΖΟΥΝ ΚΑΙ ΠΑΓΏΝΟΥΝ!

ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΊ ΝΑ ΣΚΕΦΤΕΊ - ΜΌΝΟ ΝΑ ΔΕΙ!

"Εντάξει!" θα φωνάξεις. "Εντάξει!" θα πεις,

"Αλλά αν του πάρουμε την τηλεόραση,

Τι πρέπει να κάνουμε για να ψυχαγωγήσουμε

Το αγαπημένο μας παιδί; Παρακαλώ εξήγησε!"

Θα σου απαντήσουμε ρωτώντας σε,

"Τι συνήθιζαν να κάνουν παλιότερα τα αγαπημένα;

Πως συνήθιζαν να κρατάν τους εαυτούς τους ικανοποιημένους

Πριν εφευρεθεί αυτό το τέρας;"

Έχεις ξεχάσει; Δεν γνωρίζεις;

Θα το πούμε πολύ δυνατά και αργά:

ΣΥΝΉΘΙΖΑΝ ... ΝΑ ... ΔΙΑΒΆΖΟΥΝ! ΔΙΆΒΑΖΑΝ και ΔΙΆΒΑΖΑΝ

ΚΑΙ ΔΙΆΒΑΖΑΝ και ΔΙΆΒΑΖΑΝ και μετά

ΔΙΆΒΑΖΑΝ κι άλλο. Τον Μεγάλο Scott! Έκπληξη!

Η μισή ζωή τους ήταν να διαβάζουν βιβλία!

Τα ράφια των δωματίων τους είχαν βιβλία εν αφθονία!

Τα βιβλία στοιβάζονταν στο πάτωμα των δωματίων τους!

Και στην κρεβατοκάμαρα, δίπλα στο κρεβάτι,

Άλλα βιβλία περίμεναν να διαβαστούν!

Τόσο θαυμαστές, τέλειες, φανταστικές ιστορίες

Για δράκους, γύφτισσες, βασίλισσες και φάλαινες

Και νησιά με θησαυρούς, και μακρινές παραλίες

Όπου λαθρέμποροι κωπηλατούσαν σιγανά,

Και πειρατές φορούσαν μοβ βράκες,

Και πλοία που αρμένιζαν και ελέφαντες, 

Και κανίβαλοι έσκυβαν στην κατσαρόλα,

Ανακατεύοντας κάτι που άχνιζε.

(Μυρίζει τόσο ωραία, τι μπορεί να είναι;

Παναγιά μου, είναι η Πηνελόπη.)

...

Ω, βιβλία, τι βιβλία ξέρανε,

αυτά τα παιδιά που ζούσαν τόσο παλιά!

Λοιπόν παρακαλώ, παρακαλούμε, ικετεύουμε, προσευχόμαστε,

Πετάξτε την τηλεόραση,

Και στη θέση της μπορείτε να βάλετε

Μια όμορφη βιβλιοθήκη στον τοίχο.

Μετά γεμίστε τα ράφια με πολλά βιβλία,

Αγνοώντας την βρώμικη εμφάνιση,

Τις φωνές και τα ξεφωνητά, τα δαγκώματα και τις κλωτσιές,

Και τα παιδιά που σε χτυπάνε με ραβδιά-

Μην φοβάστε, επειδή σας υποσχόμαστε

Ότι, σε μία με δύο εβδομάδες

Που δεν θα έχουν κάτι άλλο να κάνουν,

Θα αρχίσουν να νιώθουν την ανάγκη

να έχουν κάτι να διαβάσουν.

Και μόλις αρχίσουν - πω, πω!

Θα βλέπεις  την ευτυχία να αυξάνεται σιγά-σιγά

Και να γεμίζει τις καρδιές τους. Θα αναπτυχθούν τόσο έντονα

Που θα απορούν τι έβρισκαν και έβλεπαν

Σ' αυτήν την γελοία μηχανή,

Αυτή την εμετική, ανατριχιαστική,  ακάθαρτη

Αποκρουστική οθόνη τηλεόρασης!

Και αργότερα, κάθε ένα παιδί

Θα σας αγαπάει περισσότερο για αυτό που κάνατε.

TELEVISION

The most important thing we've learned,
So far as children are concerned,
Is never, NEVER, NEVER let
Them near your television set --
Or better still, just don't install
The idiotic thing at all.
In almost every house we've been,
We've watched them gaping at the screen.
They loll and slop and lounge about,
And stare until their eyes pop out.
(Last week in someone's place we saw
A dozen eyeballs on the floor.)
They sit and stare and stare and sit
Until they're hypnotised by it,
Until they're absolutely drunk
With all that shocking ghastly junk.
Oh yes, we know it keeps them still,
They don't climb out the window sill,
They never fight or kick or punch,
They leave you free to cook the lunch
And wash the dishes in the sink --
But did you ever stop to think,
To wonder just exactly what
This does to your beloved tot?
IT ROTS THE SENSE IN THE HEAD!
IT KILLS IMAGINATION DEAD!
IT CLOGS AND CLUTTERS UP THE MIND!
IT MAKES A CHILD SO DULL AND BLIND
HE CAN NO LONGER UNDERSTAND
A FANTASY, A FAIRYLAND!
HIS BRAIN BECOMES AS SOFT AS CHEESE!
HIS POWERS OF THINKING RUST AND FREEZE!
HE CANNOT THINK -- HE ONLY SEES!
'All right!' you'll cry. 'All right!' you'll say,
'But if we take the set away,
What shall we do to entertain
Our darling children? Please explain!'
We'll answer this by asking you,
'What used the darling ones to do?
'How used they keep themselves contented
Before this monster was invented?'
Have you forgotten? Don't you know?
We'll say it very loud and slow:
THEY ... USED ... TO ... READ! They'd READ and READ,
AND READ and READ, and then proceed
To READ some more. Great Scott! Gadzooks!
One half their lives was reading books!
The nursery shelves held books galore!
Books cluttered up the nursery floor!
And in the bedroom, by the bed,
More books were waiting to be read!
Such wondrous, fine, fantastic tales
Of dragons, gypsies, queens, and whales
And treasure isles, and distant shores
Where smugglers rowed with muffled oars,
And pirates wearing purple pants,
And sailing ships and elephants,
And cannibals crouching 'round the pot,
Stirring away at something hot.
(It smells so good, what can it be?
Good gracious, it's Penelope.)
The younger ones had Beatrix Potter
With Mr. Tod, the dirty rotter,
And Squirrel Nutkin, Pigling Bland,
And Mrs. Tiggy-Winkle and-
Just How The Camel Got His Hump,
And How the Monkey Lost His Rump,
And Mr. Toad, and bless my soul,
There's Mr. Rate and Mr. Mole-
Oh, books, what books they used to know,
Those children living long ago!
So please, oh please, we beg, we pray,
Go throw your TV set away,
And in its place you can install
A lovely bookshelf on the wall.
Then fill the shelves with lots of books,
Ignoring all the dirty looks,
The screams and yells, the bites and kicks,
And children hitting you with sticks-
Fear not, because we promise you
That, in about a week or two
Of having nothing else to do,
They'll now begin to feel the need
Of having something to read.
And once they start -- oh boy, oh boy!
You watch the slowly growing joy
That fills their hearts. They'll grow so keen
They'll wonder what they'd ever seen
In that ridiculous machine,
That nauseating, foul, unclean,
Repulsive television screen!
And later, each and every kid
Will love you more for what you did.