A sincere man am I

 

José Martí (1853-1895), written in 1891

 Ένας ειλικρινής άντρας είμαι

Ένας ειλικρινής άντρας είμαι

Από την γη όπου φυτρώνουν φοίνικες,

Και θέλω πριν πεθάνω

Τους στίχους της ψυχής μου να εναποθέσω.

Είμαι ταξιδιώτης σε όλα τα μέρη

Και νεοφερμένος πουθενά:

Είμαι τέχνη ανάμεσα στις τέχνες

Ένα είμαι με τα βουνά.

Ξέρω τα ονόματα και τις τάξεις

Όλων των φυτών που φυτρώνουν·

Ξέρω κάθε φύλλο χλόης,

Θανατηφόρο ψέμα και μεγαλειώδη αλίμονο.

Έχω δει μέσα από το σκοτάδι

Πάνω στο κεφάλι μου πέφτουν μαλακά

Ακτίνες που σχηματίζονται από το πιο αγνό φως

Από ουράνια ομορφιά.

Έχω δει φτερά που κυμάτιζαν

Από όμορφους γυναικείους ώμους

Είδα πεταλούδες να αναδύονται

Από σωρό απορριμάτων που σάπιζε.

Γνώρισα άνθρωπο να ζει

με το μαχαίρι στο πλευρό του,

Χωρίς ποτέ το όνομα να δώσει

Αυτού που τον σκότωσε.

Δύο φορές, για μια στιγμή το έκανα

να διακρίνω από μακρυά την αντανάκλαση της ψυχής μου:

Δύο φορές: όταν πέθανε ο φτωχός πατέρας μου

Και όταν με αποχαιρέτησε αυτή.

Ρίγησα μια φορά - στο φράκτη

στην είσοδο ενός αμπελώνα,

Όταν μια μοχθηρή σφήκα

Τσίμπησε το κοριτσάκι μου στο μέτωπο.

Μια φορά χάρηκα και ένιωσα τυχερός

Την ημέρα που ο δεσμοφύλακας μου ήρθε

Να μου διαβάσει την θανατική μου καταδίκη

Που έφερε τα δάκρυα του και το όνομα μου.

Ακούω ένα στεναγμό σε όλη τη γη,
Ακούω ένα στεναγμό από το βάθος:
Δεν είναι ο οιωνός που φτάνει στην εστία μου
Αλλά ο γιος μου που ξυπνά από τον ύπνο.

 

Αν πούνε ότι έχω αποκτήσει

Τον αφρό της συλλογής του κοσμηματοπώλη

Ένας καλός φίλος είναι ότι έχω κερδίσει

Και έβαλα στην άκρη την αγάπη.

 

Είδα στο χωρίς σύννεφα γαλάζιο

Ένα πληγωμένο αετό να πετά ακόμη·

Θα πεθάνει στην φωλιά του

Η οχιά από το δηλητήριο της πεθαίνει.

Ξέρω ότι ο κόσμος είναι αδύναμος

Και πρέπει σύντομα να πέσει κάτω,

Έπειτα το απαλό ρυάκι θα μιλήσει

Πάνω από τη βαθιά σιγή.

Καθώς ριγούσα από χαρά και φόβο,

Ακούμπησα με χέρι τόσο τολμηρό

Ένα κάποτε φωτεινό αστέρι που έπεσε νεκρό

Από τον παράδεισο στο κατώφλι μου.

Στη γενναία μου καρδιά είναι χαραγμένη

Η θλίψη κρυμμένη απ' όλα τα βλέμματα:

Ο γιος μια χώρας σκλαβωμένης,

Ζει γι' αυτήν, υποφέρει και πεθαίνει.

Όλα είναι όμορφα και σωστά

Όλα είναι σαν μουσική και λογική·

Και όλα, σαν διαμάντια, είναι φως

Τα οποία ήταν κάρβουνο πριν την εποχή του.

 

Ξέρω όταν οι ανόητοι τοποθετούνται για ξεκούραση

Τιμή και δάκρυα θα αφθονούν,

Και απ' όλα τα φρούτα, τα καλύτερα

Αφήνονται να σαπίσουν σε ιερό έδαφος.

Χωρίς μια λέξη, την πομπώδη μούσα

έκανα στην άκρη και κατανόησα:

Από ένα ξεραμένο κλαδί, επέλεξα

Να κρεμάσω τη διδακτορική μου κουκούλα.

Μετάφραση: Ιπτ. Ολλανδός. 

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την ζωή του ποιητή (αγγλικά), εδώ. Ρήσεις εδώ. Το απόσπασμα από το πιο γνωστό του ποίημα στα αγγλικά και ισπανικά το βρήκα εδώ.

A sincere man am I

From the land where palm trees grow,

And I want before I die

My soul's verses to bestow.

I'm a traveller to all parts,

And a newcomer to none:

I am art among the arts,

With the mountains I am one.

I know how to name and class

All the strange flowers that grow;

I know every blade of grass,

Fatal lie and sublime woe.

I have seen through dead of night

Upon my head softly fall,

Rays formed of the purest light

From beauty celestial.

I have seen wings that were surging

From beautiful women's shoulders,

And seen butterflies emerging

From the refuse heap that moulders.

I have known a man to live

With a dagger at his side,

And never once the name give

Of she by whose hand he died.

Twice, for an instant, did I

My soul's reflection espy:

Twice: when my poor father died

And when she bade me good-bye.

I trembled once, when I flung

The vineyard gate, and to my dread,

The wicked hornet had stung

My little girl on the forehead.

I rejoiced once and felt lucky

The day that my jailer came

To read the death warrant to me

That bore his tears and my name.

I hear a sigh across the earth,

I hear a sigh over the deep:

It is no sign reaching my hearth,

But my son waking from sleep.

If they say I have obtained

The pick of the jeweller's trove,

A good friend is what I've gained

And I have put aside love.

I have seen across the skies

A wounded eagle still flying;

I know the cubby where lies

The snake of its venom dying.

I know that the world is weak

And must soon fall to the ground,

Then the gentle brook will speak

Above the quiet profound.

While trembling with joy and dread,

I have touched with hand so bold

A once-bright star that fell dead

From heaven at my threshold.

On my brave heart is engraved

The sorrow hidden from all eyes:

The son of a land enslaved,

Lives for it, suffers and dies.

All is beautiful and right,

All is as music and reason;

And all, like diamonds, is light

That was coal before its season.

I know when fools are laid to rest

Honor and tears will abound,

And that of all fruits, the best

Is left to rot in holy ground.

Without a word, the pompous muse

I've set aside, and understood:

From a withered branch, I choose

To hang my doctoral hood.

YO SOY UN HOMBRE SINCERO... (Verso I)

Yo soy un hombre sincero

De donde crece la palma,

Y antes de morirme quiero

Echar mis versos del alma.

Yo vengo de todas partes,

Y hacia todas partes voy:

Arte soy entre las artes,

En los montes, monte soy.

Yo sé los nombres extraños

De las yerbas y las flores,

Y de mortales engaños,

Y de sublimes dolores.

Yo he visto en la noche oscura

Llover sobre mi cabeza

Los rayos de lumbre pura

De la divina belleza.

Alas nacer vi en los hombros

De las mujeres hermosas:

Y salir de los escombros,

Volando las mariposas.

He visto vivir a un hombre

Con el puñal al costado,

Sin decir jamás el nombre

De aquella que lo ha matado.

Rápida, como un reflejo,

Dos veces vi el alma, dos:

Cuando murió el pobre viejo,

Cuando ella me dijo adiós.

Temblé una vez —en la reja,

A la entrada de la viña,—

Cuando la bárbara abeja

Picó en la frente a mi niña.

Gocé una vez, de tal suerte

Que gocé cual nunca:—cuando

La sentencia de mi muerte

Leyó el alcalde llorando.

Oigo un suspiro, a través

De las tierras y la mar,

Y no es un suspiro,—es

Que mi hijo va a despertar.

Si dicen que del joyero

Tome la joya mejor,

Tomo a un amigo sincero

Y pongo a un lado el amor.

Yo he visto al águila herida

Volar al azul sereno,

Y morir en su guarida

La vibora del veneno.

Yo sé bien que cuando el mundo

Cede, lívido, al descanso,

Sobre el silencio profundo

Murmura el arroyo manso.

Yo he puesto la mano osada,

De horror y júbilo yerta,

Sobre la estrella apagada

Que cayó frente a mi puerta.

Oculto en mi pecho bravo

La pena que me lo hiere:

El hijo de un pueblo esclavo

Vive por él, calla y muere.

Todo es hermoso y constante,

Todo es música y razón,

Y todo, como el diamante,

Antes que luz es carbón.

Yo sé que el necio se entierra

Con gran lujo y con gran llanto.

Y que no hay fruta en la tierra

Como la del camposanto.

Callo, y entiendo, y me quito

La pompa del rimador:

Cuelgo de un árbol marchito

Mi muceta de doctor.